STRIJD
Bussum,
Singel 30
|
Bevrijding
Uit onze omvangrijke
verzameling brengen we af en toe een
bijzondere selectie
onder de aandacht.
|
VREDE
Bussum,
Singel 28
|
|
Op Bevrijdingsdag kijken we rond in de Kerninventarisatie Gevelstenen.
Er blijken bij elk onderwerp en bij elke gelegenheid wel passende beelden
te vinden.
Ditmaal concentreren we ons op het thema bevrijding met trefwoorden als
strijd, oorlog, onderdrukking, maar gelukkig ook verzet, bevrijding en
vrede
(klik op de miniatuurtjes
om een grotere afbeelding te
zien of op het adres
om naar de betreffende pagina te
gaan met soms meer details)
|
|
|
Meningsverschillen leiden al
sinds mensenheugenis tot handgemeen, later zijn daar ook 'gereedschappen'
bij gebruikt, variërend van stokken en knuppels (let op de vriendelijke
naam 'goedenDAG' die men zo'n knots meegaf) tot degens en zwaarden.
Met pijl en boog waren al grotere afstanden te overbruggen.
|
|
|
Haarlem
Schapenplein 4
|
Valkenburg
Grotestraat Centrum
|
Dordrecht
depot
|
|
|
|
Leeuwarden
Voorstreek 9
|
Hoorn
Roode Steen 2
|
's-Hertogenbosch
Achter Het Verguld Harnas 9
|
Culemborg
Varkensmarkt 5
|
Sittard
Markt 16
|
Het werd serieuzer toen
machthebbers onderdrukkers werden en
er legers ontstonden die de bevolking onderdrukten.
Als bescherming tegen speren en pijlen werden harnassen en helmen
gedragen, maar na de uitvinding van het buskruit bood dat steeds minder soulaas.
|
Amsterdam
Palmgracht 64
|
|
Woudrichem
Hoogstraat 4
|
Utrecht
Oudegracht 293
|
Sneek
Scheepvaartmuseum
|
Middelburg
Achter de Houttuinen 30
|
Alkmaar
Koningsweg 95
|
Maastricht
Museum-depot
|
Dordrecht
Hof 12
|
Haarlem
Gasthuisstraat 32
|
|
|
De bewapening schoof op van
musketten en pistolen naar heuse kanonnen.
Die ontwikkeling is ook op
gevelstenen terug te vinden.
|
|
Winsum
Tsjerkebuorren 12
|
Oosterhout
Sint Janstraat 22
|
Amsterdam
Singel 77
|
Zaltbommel
Nonnenstraat 5
|
Alkmaar
Doelenstraat 6
|
|
|
De gewone bevolking had hevig te
lijden onder de strijd, dat tonen de gevelstenen uit Naarden
waarop het beleg en de daaropvolgende moordpartij zijn uitgebeeld.
|
|
|
|
Het
Spaanse Huis
Turfpoortstraat 27
Naarden
|
Naarden
HuibertVanEijkenstraat 44
|
Dat burgers ook verzet boden is
te zien aan de dappere smid in Naarden (links) die weerstand bood aan de
Spanjaarden en aan de koe (rechts) die tijdens het beleg van Hasselt over de
stadswallen werd geleid om de belegeraars
de indruk te geven dat er aan
vlees nog geen gebrek was.
Een vroeg staaltje van psychologische
oorlogsvoering.
|
Hasselt
Nieuwstraat 7
|
Brielle
Markt 1
|
Alkmaar
Kerkplein 9
|
Haarlem
Spaarne 96
|
Amsterdam
Elandsgracht
98
|
Huissen
Loostraat 55
|
|
|
Na een overwinning wordt de
vrijheid gevierd, zie de leus onder de
wapens van Brielle:
LIBERTATIS
PRIMITIAE
(eerstelingen der vrijheid)
en Alkmaar
ALCMARIA VICTRIX.
Aan de gevels verschijnen de beden om vrede, zoals in Haarlem met de
tekst:
IN LANDE EN STEDE GODT GEEFT ONS SY EWIGE
VREDE,
in Amsterdam met de wens IK HOOP OP VREDE en
in Huissen met het
onderschrift O
WELLEKOM VREDE
|
|
DenHaag
Bronovolaan 38
|
Den Haag
Groenewegje 114
|
's-Hertogenbosch
Markt 59
|
Amsterdam
Egelantiersgracht 69
|
Amsterdam
Oudezijds Armsteeg 1
|
|
|
De vredesduif komen we her en
der tegen met de olijftak in de snavel,
vaak voorzien van een
passend onderschrift, maar soms zonder
of met alleen de simpele tekst
INT DUIFIE
|
|
Amsterdam
Zwanenplein
57
|
De eerste wereldoorlog is
Nederland bespaard gebleven, maar heeft ons niet onberoerd gelaten. Op een
tweetal gevelstenen aan het Amsterdamse Zwanenplein is beschreven hoe de
nieuwbouw in het neutrale Nederland gewoon doorging tijdens de strijd tussen
Rusland (ijsbeer), Engeland (luipaard) en Frankrijk (haan) enerzijds en
Duitsland (adelaar) anderzijds.
|
Amsterdam
Zwanenplein
71
|
|
|
Rhenen
Weversstraat 22
|
Cromvoirt
Sint Lambertusstraat 81
|
Dat de vredesduif het onderspit
dolf is duidelijk gemaakt op twee gevelstenen in Rhenen en Cromvoirt
Vliegtuigen bepaalden mede het verloop van de
oorlog blijkt in Dronten.
|
Dronten
Lancasterdreef 138
|
|
|
Haarlem
Houtplein 32
|
|
|
SVBMERGO VUNICA VT EMERGAM
(ik duik onder om boven te komen)
|
Amsterdam
Reguliersgracht 34
|
|
In Haarlem en Amsterdam is
zichtbaar dat er tijdens de oorlog ook
verzet is gepleegd en schuilplaats is geboden voor onderduikers.
|
Wouw
Markt 10
|
Groningen
Ubbo Emmiusstraat 15
|
|
Middelburg
Lange Delft 40
|
Middelburg
Korte Burg 4
|
|
|
Aan bovenstaande stenen merken
we nog dat de schade groot is geweest.
Het rebusje in Middelburg klinkt bijna berustend:
GEEN TIJD ZONDER STRIJD
VREDE IS HET WAARD OM GEVIERD
TE WORDEN
|
|
|
|
Aardenburg,
Markt 8
|
De kerninventarisatie
Gevelstenen bevatte vroeger veel oneigenlijke objecten, variërend van
bovenlichten en gapers tot tegeltableaus, wandschilderingen en
oorlogsmonumenten. Een aantal jaren geleden is besloten deze uit de
inventarisatie te halen en zoveel mogelijk onder te brengen bij passende
organisaties.
Zo zijn nagenoeg alle oorlogsmonumenten terug te vinden bij het Nationaal
Comité 4 en 5 mei.
De steen hiernaast komt voor in veel huizen die na de oorlog zijn herbouwd.
Als we afgaan op de jaartallen is dat ook al tijdens de oorlog gebeurd en
zijn huizen van zo'n steen voorzien. Verrassend dat de Duitsers het goed
vonden dat een herrijzende leeuw werd afgebeeld, daar kon je evengoed
andere associaties bij hebben.
Veel meer informatie over dit type stenen staat bij de
Vrienden van het Nederlands Tegelmuseum dat in Otterlo is gevestigd.
Wij als Kerninventarisatie Gevelstenen nemen hem niet op omdat de steen in
serie is gemaakt en daardoor te weinig uniek is.
|
|
|
|
|
U merkt: er is voldoende te
zien,
zowel op straat
alsook op onze website.
We wensen iedereen veel kijkplezier, en . . .
vergeet uw camera niet!
|
|
|
|
|
Deze
themapagina's zijn bedoeld om u ook eens een andere kijk
te geven op gevelstenen. Niet alleen een opsomming van locaties,
maar ook een ontdekkingstocht langs details, verschillen en overeen-
komsten die er bij gevelstenen en bij snijramen te ontdekken
zijn. |
|
|
terug
naar de indexpagina
|
|
