laatst bijgewerkt 27-12-2015


Keizersteeg01.jpg (72866 bytes)
Dalfsen
Keizersteeg 1

Puzzel

Uit onze omvangrijke verzameling brengen we af en toe een bijzondere selectie onder de aandacht.
Dorpsstr492.jpg (114796 bytes)
Zuidscharwoude
Dorpsstraat 492


We zijn altijd blij als ons nieuwe foto's of informatie wordt aangeboden
om te worden opgenomen in de Kerninventarisatie Gevelstenen.
Soms staan we echter voor een raadsel en enkele voorbeelden
daarvan willen we in deze themapagina graag met u delen.

(klik op de miniatuurtjes om een grotere afbeelding te
zien of op het adres  om naar de betreffende pagina te
gaan met soms meer details)
 

Als we wel alle standaard gegevens van een steen weten, maar we geen idee hebben van de betekenis van de afbeelding, dan kun je proberen te informeren bij de bewoner, maar dat levert lang niet altijd een bevredigend antwoord op. Speuren in de schaarse literatuur en vragen bij historische verenigingen leidt dan soms tot een min of meer bevredigend antwoord.
Daarnaast is er de categorie waarbij de maker opzettelijk een puzzeltje in de gevelsteen heeft opgenomen.
LangeDelft040.jpg (67251 bytes)
Middelburg
Lange Delft 40

Als de opgave een rebus is komen de meesten nog wel tot een oplossing, zo is de spreuk in Middelburg goed te herleiden, waarbij het natuurlijk helpt dat het rijmt.

Op de Amsterdamse Nieuwmarkt vinden we ook een gemakkelijke, een eenduidig voorwerp tussen de tekst.


Nieuwmarkt15.jpg (81792 bytes)
Amsterdam
Nieuwmarkt 15
Westerstr153z.jpg (36204 bytes)
Enkhuizen
Westerstraat 153
In Enkhuizen komen we een rebus tegen die niet rijmt, de oplossing vraagt dus iets meer creativiteit.
Als je ziet dat mollen garen doorzagen ben je mooi op weg om te begrijpen dat mollen gaarne zouden zien.

Bij de gevelsteen uit Amsterdam staat gewoon alles verkeerd om: vissen in bomen, jaartal op z'n kop en straatnaam achterstevoren.

Lindengracht055.jpg (77118 bytes)
Amsterdam
Lindengracht 55a
Kalkmarkt08a.jpg (67441 bytes)
Amsterdam
Kalkmarkt 8
Kalkmarkt08s.jpg (39010 bytes) Kalkmarkt08b.jpg (63054 bytes)
Amsterdam
Kalkmarkt 8
Wat moet je denken bij de letters I.C.CK.C.MEN?
Met een beetje Engels spellen kom je een stuk verder en als je dan ook nog weet dat hier dokter Voorsluis spreekuur hield voor zeelieden, dan valt het kwartje wel.
Verdronkenoord002.jpg (71410 bytes)
Alkmaar
Verdronkenoord 2
Niet iedereen blijkt de uitdrukking 'de zoete inval' te kennen als een gastvrije plek. In zo'n geval blijft het een raadsel waarom die meneer in Zaltbommel omgekeerd in een vat hangt; de Alkmaarse heer heeft het een stuk beter met de pul in de hand. Waterstr36.jpg (65333 bytes)
Zaltbommel
Waterstraat 36
Prinsengracht0011.jpg (62043 bytes)
Amsterdam
Prinsengracht 11
Aan de  Amsterdamse Prinsengracht is het goed om te weten dat de stenen zijn gemaakt tijdens en na een grote verbouwing. Eigenlijk laten deze beide stenen weinig te raden over: de Möbiusring staat symbool voor het eindeloze en het opschrift NOOIT WEER spreekt boekdelen! De datering op de rechter steen is nog wel een mini-raadseltje.
Prinsengracht0009.jpg (47265 bytes)
Amsterdam
Prinsengracht 9

De betekenis van de rogstekers uit Weert moet je ooit een keer verteld zijn, zelf bedenk je zo'n verhaal niet: er was ooit een rog van een wagen gevallen. De inwoners van Weert, die nog nooit zo'n monster gezien hadden, waren in rep en roer: De schutterij werd opgetrommeld, zelfs met een kanon, en tenslotte is de rog met een speer of riek gedood. Toen de voerman terugkwam heeft hij de Weertenaren natuurlijk hartelijk uitgelachen.
Nog is de carnavalsvereniging 'De Rogstaekers' ernaar genoemd.

KleinHeiligland-muur-k.jpg (97899 bytes)
Haarlem
Klein Heiligland
Slachthuisstr106.jpg (70019 bytes)
Haarlem
Slachthuisstraat 10
In de Haarlemse Slachthuisstraat zit een reeks dierenfiguren die spreekwoorden uitbeelden. Op zich is het al een leuke puzzel om deze te achterhalen. Maar waarom kijkt  er maar één naar rechts, wat betekent dit en waarom?
Het antwoord is even simpel als speels: af en toe ontsnapte een dier en holde terug (
VICE VERSA), weg van het slachthuis.
Bakenessergracht066.jpg (116966 bytes)
Haarlem
Bakkenessergracht 66
Deze Haarlemse tekststeen lijkt een simpel rekensommetje te bevatten,
maar wordt er  8 + (2x6) = 20  of  (8+2) x 6 = 60 bedoeld?

Het antwoord staat bij de Bakenessergracht.

GroteSpuistr03E2.jpg (59430 bytes)
Dordrecht
Grote Spuistraat 3
In Dordrecht woonde halverwege de 17e eeuw een chirurgijn, hij of zijn huis werd DE EXTER genoemd.
Nadat het huis in 1956 was afgebrand is het huis heropgericht door de toenmalige eigenaar Lam.
GroteSpuistr03L2.jpg (53338 bytes)
Dordrecht
Grote Spuistraat 3
Balatonmeer01.jpg (75390 bytes)
Woerden
Balatonmeer 1
Het is een raadsel hoe de bierdragers in Woerden vooruitkomen, ze kunnen leren van de collega's in Hoorn.

Wij puzzelen nog over betekenis van de ruimtevaartkoe

Leidsestraatweg21.jpg (91252 bytes)
Woerden
Leidse Straatweg 21
Bierkade02R.jpg (87288 bytes)
Hoorn
Bierkade 2
 PietHeynstr06.jpg (43558 bytes)
Delfshaven
Piet Heynstraat 6
Wapenstenen zorgen voor veel zoekwerk, internet is wel behulpzaam, maar je hebt de plaatselijke geschiedenis nodig om bevestiging te vinden voor de gevonden overeenkomst. Vaak plaatsen we daarom een vraagteken achter de oplossing.
Deze steen toont een zogenaamd sprekend wapen, je kunt het zelfs
raden zonder op de straatnaam te letten. Zijn naam is klein . . .
 Nu komen we bij het serieuze werk, de tekst is nogal moeilijk leesbaar op de steen uit 1610, maar die luidt: 
ISSER.VAN.C.M.I.MAN.DIE.DE.MAET.TE PAS HOVDE.KAN.
Hier hebben we onze kennis van Romeinse cijfers nodig
Rotterdamseweg418.jpg (138806 bytes)
Delft
Rotterdamseweg 418
6211GK15.jpg (195326 bytes)
Maastricht
Maastrichter Smedenstraat 15
Diezelfde kennis is nodig voor het doorgronden van Chronogrammen, dat zijn teksten, waarin een jaartal is verborgen. We treffen ze veel aan in en rond Maastricht. 
Een voorbeeld daarvan uit 1573 is de Maastrichter Smedenstraat 15 met een geldbuidel waarop het chronogram luidt: 'haeC CoLonIensIs bUrsa Dat honoreM UrbI'
(deze Keulse beurs brengt eer aan de stad)
Bij de steen in Lekkerkerk is het daarentegen weer handig om over enige kennis van de Franse taal te beschikken. De tekst onderop luidt: 'HET A.A. 10.IS 11.8 SOECT DIE 20' Je moet erg vindingrijk zijn om zelf te ontdekken dat er staat 'het paradijs is ons, wie 't zoekt, die vindt 't'.
Zie Lekkerkerk voor de tussenstap. 
LangeStoep33.jpg (82480 bytes)
Lekkerkerk
Lange Stoep 33
Raadhuisstr10.jpg (134772 bytes)
Grouw
Raadhuisstraat 10
Het wordt pas echt lastig bij deze gevelsteen waarop landmeters bezig zijn met inmeten. Het wiskundesommetje staat keurig onderop de steen: IN A RECHT. AB, BC EN CA DOEN 30. AB IS 7 LANGER ALS AC. VRAGE NA ELCK SIDE  Ao z VAN 777, maar het zal u nog aardig wat rekenwerk kosten om ook het jaartal te doorgronden.
De oplossing is bereikbaar via hyperlinks op de pagina van Grouw.
OudeKamp03.jpg (61580 bytes)
Utrecht
Oudekamp 5
Stadshaven03.jpg (76853 bytes)
Heusden
Stadshaven 3
Putterstr74a.jpg (81599 bytes)
Heusden
Putterstraat 74b 
Hierboven een drietal stenen, die ofwel verklaarbaar zijn uit de (voormalige) bestemming van de locatie, zoals de drukkerij in Utrecht dan wel enige kennis veronderstellen van oud Nederlands. Bij dat laatste moet ook rekening worden gehouden met de beperkte kennis die de steenhouwer soms van spelling had. Zo zijn er nogal eens 'verschrijvingen' geconstateerd op gevelstenen.
Assenstr079.jpg (57121 bytes)
Deventer
Assenstraat 79
Ook in de afdeling snijramen en bovenlichten komt een aantal creaties voor die zonder toelichting nauwelijks te bevatten zijn. Het boek Beeldend Deventer geeft antwoorden.
Veel exemplaren worden aangetroffen in de Assenstraat en in de Polstraat. We tonen slechts twee voorbeelden.
Polstr15.jpg (56516 bytes)
Deventer
Polstraat 15
Celebesstraat13a.jpg (58700 bytes)
Wormerveer
Celebesstraat 13
We sluiten af, nu niet met een puzzel, maar met een creatieve oplossing. De beeldhouwer zag zich geplaatst voor het probleem van een doorlopende regenpijp. Na enig gepuzzel kwam daar dit prachtige resultaat uit voort.   Hulde! Celebesstraat13.jpg (49518 bytes)
Wormerveer
Celebesstraat 13

U merkt: er is voldoende te zien,
zowel op straat alsook op onze website.
We wensen iedereen veel kijkplezier, en . . . 
vergeet uw camera niet!
Deze themapagina's zijn bedoeld om u ook eens een andere kijk 
te geven op gevelstenen. Niet alleen een opsomming van locaties,
maar ook een ontdekkingstocht langs details, verschillen en overeen-
komsten die er bij gevelstenen en bij snijramen te ontdekken zijn.

terug naar de indexpagina