 Nieuwendam
Nieuwendammerdijk 217
|
|
|
Weesp
Ossenmarkt 173
|
|
|
|
November - slachtmaand
|
|
Zo af en toe brengen we een
thema om eens een andere selectie van ons
uitgebreide gevelstenenbestand
onder de aandacht te brengen
dan het gebruikelijke plaatsgeoriënteerde
overzicht.
Ditmaal is dat thema de slachtmaand, zoals november in het verleden ook
wel werd aangeduid.
(klik op de miniatuurtjes
om de grotere beelden te bereiken)
|
|
|
|
|
In de Nederlanden wordt al
eeuwenlang vee gehouden voor menselijke consumptie. Het is dus niet
verwonderlijk dat daarvan ook op gevelstenen sporen zijn terug te vinden.
Afbeeldingen van het houden en vetmesten van vee tot aan de slacht en de verwerking tot
eetbare producten.
Laten we maar eens rondkijken:
|
|
|
|
Leiden,
Pieterskerkgracht 8
|
Enkhuizen
Karnemelksluis 1
|
Allereerst treffen we het
vee dat in de zomer is vetgemest, meestal ossen, koeien konden zich nuttig
maken door melk te leveren.
|
Leeuwarden
Grote Hoogstraat 14 |
Utrecht
Kalverstraat 5
|
Ook varkens zijn gewild, zoals
we in Amsterdam zien
|
Amsterdam, Tweede Goudsbloemdwarsstraat 26
|
Leiden
Stille Rijn 14-15 |
In Leiden komen we de
conversatie over een paard en een os tegen:
WILT V VERBLYDEN, HIER IS HET PAERT LAET ONS RYDEN
DEN OS IS TYT GESLAGEN, HY IS VET, HY CANT NIET LANGEN DRAGE
correct schrijven is niet iedereen gegeven, getuige de tekst
IN DE GEMEESTE OS
|
Weesp
Middenstraat 9 (achter)
|
Leeuwarden
Ossekop 3
|
Als het dier is vetgemest kan de
boer met hem naar de markt voor de verkoop, die met handjeklap wordt
bezegeld
|
Delfshaven
Havenstraat 29
|
Amsterdam, Stadhouderskade
42 Rijksmuseum Druckeraanbouw
|
Vervolgens kan het beest naar de
slager, die het oorspronkelijk nog zelf slacht; dat gaat er blijkbaar niet
erg zachtzinnig aan toe
|
Delft
Rietveld 194
|
Groningen
Slachthuisstraat naast 169
|
Later gebeurt dat steeds meer
centraal in slachthuizen, waardoor het zich meer aan het zicht van het
grote publiek onttrekt
|
Delft, Voldersgracht 1
(v/m slachthuis)
|
Haarlem
Slachthuisstraat
|
In de Haarlemse Slachthuisstraat
komen we allerlei slachtvee tegen,
ze functioneren nu in een reeks
gevelstenen die spreekwoorden als
tweede gemeenschappelijke eigenschap
hebben.
Hier slechts een paar voorbeelden
|
Haarlem
Slachthuisstraat
|
Haarlem
Slachthuisstraat |
Probeer de spreekwoorden er maar bij te raden, de antwoorden vind je
in Haarlem via de
hyperlink.
|
Haarlem
Slachthuisstraat
|
Haarlem
Slachthuisstraat |
het onderschrift VICE VERSA verwijst
naar de incidentele ontsnapping,alle
andere stenen tonen de dieren in de
richting van het voormalige slachthuis
|
Haarlem
Slachthuisstraat
|
Roermond
Markt 32 |
Steeds vaker neemt de stedelijke
overheid het initiatief om de slacht en het keuren van het vlees onder
toezicht te laten plaatsvinden. Een prachtig beeld daarvan zien we op de
gevelsteen aan het Nesplein in Amsterdam.
|
Amsterdam
OZVoorburgwal 274/Nesplein
|
Monnickendam
Zuideinde 3 |
Slagers hebben al vroeg de
behoefte om te laten zien welk beroep ze uitoefenen, soms door zichzelf op
de werkplek te laten uitbeelden, meestal echter door het tonen van het
gebruikte gereedschap.
|
Workum
Sud 72
|
Heusden
Engstraat 8
|
De slager in Heusden heeft het
zelfs op rijm gezet:
MENIG OS GOED VET GEWEID
WERD DOOR SLAGERSHAND HIER IN GELEID
EN MET HET VLEES VELE PONDEN ZWAAR
WERD GEVOED MENIG HEUSDENAAR
|
|
Amersfoort
Lavendelstraat 2 |
Er zijn veel manieren om
duidelijk te maken dat er een slager in het pand is gevestigd, ze zullen
voor de mensen uit die tijd zonder twijfel duidelijk zijn geweest.
|
Heerlen
Pancratiusplein 52
|
Doornik (B)
Rue Saint-Brice, hoek Rue Cambron
|
Ook in België zien we
slagersattributen in de gevel zoals dit hakblok, de bijl, de messen en het
wetstaal. Zelfs een worst als eindproduct ontbreekt niet.
|
Doornik (B)
Rue Saint-Brice, hoek Rue Cambron
|
Amsterdam
Dam 20
|
Andere slagers kiezen voor het
tonen van de producten, daarbij zien
we heel vaak hammen, die zijn immers goed
houdbaar.
|
Amsterdam
Dirk van Hasseltsteeg 17
|
Haarlem
Anegang 31
|
|
Wijk bij Duurstede
Volderstraat 45 (glas in lood)
|
Utrecht
Strosteeg 83
|
Worsten van gekookt vlees zijn
bewaard in een worstvat,
zoals we nog kunnen waarnemen in Haarlem
|
Haarlem
Verwulft 11
|
|
|
Er is voldoende te
zien, zowel op straat
als ook op onze website.
We wensen iedereen daarbij veel kijkplezier,
vergeet vooral niet de camera
mee te nemen!
|
|
|
|
|
Deze
thema-pagina's zijn bedoeld om u ook eens een andere kijk
te geven op gevelstenen. Niet alleen een opsomming van locaties,
maar ook een ontdekkingstocht langs details, verschillen en overeen-
komsten die er bij gevelstenen en bij snijramen te ontdekken
zijn. |
|
|
terug
naar de indexpagina
|
|
